Uippakajaarnerup ilisarnaatai nalinginnaasut
Qisuariaatit nalinginnaasut::
- Sinissaaruttarneq.
- Annilaanganeq, niaqorlunnermik nassataqarsinnaavoq, naarlunnermik, uummatikkut tillertoornermik aamma nukinnik sukattoornerit.
- Misigissutsitigut kiserliorneq, tunuarterneq misigisimalluni eqqarsaatinik misigissutsinillu avitseqateqarsinnaanngitsutut.
- Isumatsassimangaarneq, qasulerneq misigalugu, suut isumaarunneri aamma sammisamik pimoorussiunnarneq
- Imminut pisuutinneq aamma kamassimaneq, taakku annermik eqqarsaasersornermik qanoq allaanerusumik iliorsimasinnaanermik patsiseqartarput.
- Puffassimaaqqajaaneq allanut.
- (ataasiinnarmik) Allussisinnaajunnaarneq.
Pisumi susoqarpa?
- Qisuariaatit takutippaat, timip eqqarsartaatsittalu tassa pisoq qanoq paasineqassanersut isumassarsiorlugit suliarisarnerinik.
- Inuunermut isiginnittaaseq allannguuteqarsinnaavoq aamma inuuneq misiginarsinnaavoq naatsorsoruminaattutut.
- Imminut piginnaasanik nutaanik nassaarfiusarpoq pisorlu pisarnermiit allaanerusumik nutaamik iliuusilersorfigineqarluni.
Tapersersorneqarnissamik pisariaqartitsineq:
- Pisut ilaat misigissutsikkut ima killitsinnartigisinnaapput, allaat soorlu tassa “nateq tummaataq soorlu tammalersoq.”
- Artorsaatinik arlalinnik peqareersimagaanni, taava pisoq nutaaq taannaasinnaavoq “naammagisaarunnermut” aallarniutaasoq.
- Tapersersorneqannginneq aamma malugineqannginnerup qisuariaatit ajornarulersissinnaavai, ilaannilu allat qisuariaatit taakkua allaat malunniutitut ineritinneqarsinnaallutik.
Malunniutit sisamaasut assigiinngitsut:
- Timikkut malunniutit: Niaqorlunneq, naarlunneq, meriannguneq, uummatikkut tillertoorneq, uissannguneq, kiakkeqqasarneq/anisineq, nukinnik sukattoornerit, anersaartorsinnaajunnaarneq, qasuneq, atoqateqarnissamut kajumikkunnaarneq aamma sinissaaruttarneq.
- Inummut malunniutaasartut: Puffaqqajaasuuneq, mattunneq, kiserliorneq aamma tiguseqqajaasuuneq allat isummersuutaannut.
- Eqqarsartaatsimut malunniutit: Puujortarneq, ataasiinnarmik aallussisinnaannginneq aamma kajumissuseerunneq – allaat suliarisartakkat suliarinissaannut anigorneruminaassisimasinnaallutik.
- Misigissutsikkut malunniutit: Pisumut eqqarsaatit utikkajanneri, pisuusutut misigineq, sinnattupilunnerit, annilaanganeq, kamanneq aamma kiserliortutut misigineq.
Pingaaruteqarpoq eqqaamassallugu:
Malunniutit qisuariaatillu napparsimanermut nappaateqarnermulluunniit tikkussisuunngimmata. Taakku takutippaat inuup pisumi pisut paasiniarlugit suliarigai. Tapersersorneqarnissamik ikiorneqarnissamillu pisariaqartitsinermik kalerrisaarutaasinnaapput.
Perulunnermi tarnip pissusaanik ilisimasallip pigisai oqariartaatsit
Ajoqusersimanermik eqqarsartaatsikkut kingunerlutsitsineq sunaana?
Eqqarsartaatsikkut kingunerlutsitsineq sunnerneqarfiuvoq sakkortooq, perulunnermik kinguneqartartoq. Nassataqartarpoq imaaruttutut misiginermik, suut ataqatigiinnerisa inuunerullu isumaata annaanerinik aamma annilaangalernermik pilersitsisarpoq.
Annilaanganeq sunaana?
Annilaanganeq misigisaq nassuiaruminaatsuuvoq, siooranermik allaaneruvoq taannami pisunut aaliangersimasunut sammitinneqarsinnaavoq (ass., ajutoornissamut siooraneq). Annilaanganeq imaqanngissusermik/imaarussimanermik misigisitsisarpoq, kiserliorneq aamma suut isumaarunnerinik misigineq, misigissutsinik toqqorterilermik nassataqarsinnaavoq. Annilaanganeq pillugu ikittuinnaat ammasumik eqqartortarpaat. Peruluttoqartillugu tarnip pissusaanik ilisimasallip inuup annilaanganini qanoq aqussinnaatigineraa pingaartittarpaa.
Perulunneq sunaana?
Perulunneq annilaartartuuvoq sakkortuunik aamma nikerartunillu misigissutsinik nassataqartartoq. Tamanna pilersinneqartarpoq qaakkut pisunik takusatsigut, taama pisoqarnerani inummut pingaarutilimmik sioorasaarneqarnermik, siusinnerusukkullu iluarsiissutigineqartut atorunnaarsinneqarsimappata.
Perulunneq sivikitsukullaannaasarpoq, kisiannili kingunissai sivisusinnaasarput, suliarineqanngippata. Inummut naleqquttumik suliarineqarsimappata taava perulunnerup immikkoortuisa aqqusaarneqarnissaat pisariaqarpoq, taamaattoq pissusissamisuunngitsumik suliarineqarnera inuunerup pitsaassusianik ajornerulersitsissaaq.
Aliasunneq sunaana?
Aliasunneq tassaavoq arlaannik pingaarutilimmik annaasaqarsimatilluni anniarneq sakkortooq. Inuunermut akuuvoq nalinginnaasoq, pisarpoq utertinneqarsinnaanngitsumik qimataanermi – ass., – inummik imaluunniit qanigisamik. Aliasunneq timkkut tarnikkullu malugineqarsinnaavoq aamma sakkortuumik uippakajaalernissamut aallarniutaasinnaasoq.
Uippakajaarneq sunaava?
Uippakajaarneq pilersinneqarsinnaasarpoq, piumasaqaatit piginnaasanit anneruleraangata. Timi tarnerlu kalerrisaarilersarput sukkasuumik tillertitsisumik kiisalu anersaartorneq aamma iliuuseqarnissamik piareersarnermik.
Ulluinnarni uippakajaarnermi inoqatinik peqateqarneq aamma timigissarneq iluaqutaasarput, kisianni misigisimasanik kingunipilutsitsisinnaasunik misigisaqarnermi inuup timaata nalinginnaasumik ajornartorsiummik iluarsiiniarsinnaanera pinngitsoorsinnaavoq, tamannalu artukkerneqarnermik kinguneqarsinnaalluni napparsimalernissamullu suli annermik aarlerinartorsiortoqalerluni.
Misiginneqataasinnaaneq sunaana?
Misiginneqataaneq tusarnaarsinnaanermik aamma inuup oqaasiinik takunnissinnaanermik iliuuseqarnermut tunngavoq, oqaatsip erinaa aamma timikkut oqariartuutaa paasilluarnerujumallugu, tassunga tunngasuuvoq.
Malussarinneq sunaana?
malussarinneq tassaavoq nammineq pigeriigaq ilisimasaq misilittagarlu, malugisitsisinnaasartoq, inuup allap qanoq inneranik. Amerlasuutigut inuit paasineqartarput ikiorneqarlutillu oqaasertaqanngitsumik.
Perulunnerup ingerlanera
Perulunneq piffinni sisamani ingerlasarpoq: annilaarujussuarneq-, qisuariaateqarneq-, (timikkut)suliarineqarnera- aamma nutaamik ilisimasaqalernermiinneq.
- Tuparujussuarneq:
Eqqugaasoq silatusaartumik iliuuseqarsinnaanngilaq. Tupparujussuarneq killitsinnissamut illersuisuuvoq aamma ulluni arlalinni pisinnaavoq. Qisuariaatit assigiinngisitaarsinnaapput, misigissutsikkut sakkortuumik qisuariarnermiit misigissusaarunnermut.
- Qisuariaatit:
Uani eqqugaasoq nassuiaatinik ujartuivoq pisoq isumassarsiorlugu aamma suna pillugu taamaatoqarnera paasiniarlugu. Qisuariaatit sakkortusinnaapput aamma nikerarlutik, kisianni piffissap ingerlanerani kigaatsumik annikilliartulissapput.
- Suliarineri (timikkut):
Eqqugaasup pisoq akuerissavaa pisorlu inooqataaffigilersinnaallugu misilittakkaminut ilaatilerlugu. Qisuariaatit ikiliartussapput aamma annilaarnarunnaamillutik.
- Nutaamik paasisaqarsimanernerup nalaaniinneq:
Nukissamik nutaamik pilersitsissaaq siunissaq eqqumaffigineqalerluni allallu inuunermut tunngasut. Taama misigisaqarneq kingunipilutsitsinertalik akuutinneqalerpoq inuunermi misilittakkanut, tamannalu ukiuni arlallinni sivisussuseqarsinnaavoq.